Zachwiania równowagi są objawem dość często występującym u osób w starszym wieku. Seniorzy często skarżą się na nie podczas wizyt lekarskich. Wszelkie zaburzenia równowagi nie są jednak objawem jednoznacznym, a wręcz przeciwnie- mogą się pojawiać przy wielu schorzeniach i przypadłościach. Zweryfikowanie więc na co wskazują u danego pacjenta trwa i dopiero na podstawie wnikliwej diagnostyki można starać się im zapobiegać.
Bardzo ważne jest przeprowadzenie dokładnego wywiadu medycznego przez lekarza rodzinnego z seniorem. Problemy z równowagą mogą dotyczyć np. narządu słuchu i znajdującego się w uchu narządu równowagi- błędnika. Lekarz w gabinecie posiada otoskop, dzięki któremu może wstępnie ocenić stan ucha. Ale zaburzenia równowagi mogą mieć także podłoże cukrzycowe lub być związane z chorobami zwyrodnieniowymi- każde takie zgłoszenie wymaga diagnostyki.
Utrata równowagi u seniora – przyczyny
Przyczyn zaburzeń związanych ze zmysłem równowagi może być wiele. Mimo, że są częstym objawem u osób w wieku podeszłym, nie można przyjmować, iż są jedynie objawem starości. Zawsze zakładać zaś trzeba, iż jest to objaw jakiejś choroby lub innych problemów dziejących się w organizmie osoby starszej.
Najczęstszymi powodami zaburzeń równowagi u seniorów są takie schorzenia jak: choroby neurologiczne (np. stwardnienie rozsiane), choroba Meniere’a, odwodnienie, neuropatie, zapalenie błędnika, zaburzenia otępienne, choroby mięśniowo- stawowe, choroby wątroby, nerwiak nerwu przedsionkowo- ślimakowego, przebyty udar mózgu, niskie ciśnienie, zaburzenia lękowe, bóle głowy.
Jeżeli senior zgłasza lekarzowi problemy z równowagą, ten powinien też zwrócić uwagę na to jakie leki zażywa osoba starsza. Problemy z równowagą mogą być bowiem skutkiem ubocznym działania takich medykamentów jak leki na depresję, leki obniżające ciśnienie, leki stosowane w przypadku choroby Parkinsona, środki przeciwlękowe oraz niektóre leki przeciwbólowe.
Jak reagować na upadek osoby starszej?
Wiele rodzin seniorów zatrudnia opiekunki osób starszych w dużej mierze właśnie po to, by reagowały na wszelkie problemy z równowagą i upadkami u osób starszych. Może brzmi to w pierwszej chwili dziwnie, ale upadki osób starszych są przyczyną ich przedwczesnej śmierci. Upadek nie powoduje jedynie stłuczenia, bólu, złamań, ale jego powikłania mogą realnie prowadzić do wcześniejszego zgonu seniora. Złamanie, które jest bardzo często skutkiem upadku, prowadzi nieuchronnie do unieruchomienia czasowego seniora. Unieruchomienie takie może być z kolei przyczyną znacznego pogorszenia się krążenia, zatorowości płucnej, problemów z oddychaniem, a także do zapalenia płuc.
Te przypadłości są już bardzo realnym zagrożeniem dla zdrowia i życia osoby starszej. Dlatego opiekunka powinna zawsze szybko reagować na problemy z równowagą u swojego podopiecznego. Senior powinien mieć jak najbardziej dostosowane mieszkanie do potrzeb i ograniczeń swojego wieku. Jeżeli osoba starsza chodzi nocą do toalety, zapobiegać należy jej upadkom spowodowanym nieoświetloną drogą do wc. Warto włączyć małe lampki LEDowe i zabrać z podłogi chodniki, o które można się potknąć. Rodzina podopiecznego powinna wyposażyć go w niezbędny i pomocniczy sprzęt ortopedyczny jak chociażby laski, balkoniki, chwytaki.
Jak zapobiegać utracie równowagi przez osobę starszą?
Wymienione wyżej sprzęty ortopedyczne to tylko kilka z przykładów zapobiegania upadkom wśród osób starszych. Pomocnych urządzeń i przedmiotów jest znacznie więcej. Jeżeli z nich skorzystamy, ograniczymy ryzyko wystąpienia upadku u osoby starszej nawet o 60%. Jedną z kluczowych kwestii jest dostosowanie domu czy mieszkania do potrzeb i ograniczeń osoby w podeszłym wieku. Niezbędna jest chociażby instalacja poręczy, balustrad, chwytaków- zarówno przy schodach jak i np. w łazience.
Bardzo ważne jest także prawidłowe oświetlenie pomieszczeń domowych, ale i klatek schodowych w blokach lub instytucji publicznych. Dostosowana do osób starszych powinna być także chociażby komunikacja miejska, w której nie może być wysokich stopni i progów, a wejścia i zajścia powinny być jak najbardziej łagodne.
