Starzejące się europejskie społeczeństwa coraz częściej stają przez problematyką opieki senioralnej. Żyjemy coraz dłużej mimo nękających nas schorzeń, a nawet chorób, a to wymaga byśmy w wieku podeszłym mieli dobą opiekę- ogólną oraz medyczną.
Wiele rodzin samodzielnie zajmuje się swoimi bliskimi w podeszłym wieku, a ci, którzy nie mogą z różnych przyczyn sobie na to pozwolić umieszczają seniorów w domach opieki lub zatrudniają wykwalifikowane opiekunki do pomocy. Na czym polegają czynności pielęgnacyjne i medyczne u osób starszych?
Stan zdrowia seniorów
Największą część seniorów w podeszłym wieku (około 70-90 latków) stanowią osoby mające spore problemy ze zdrowiem fizycznym, a często także umysłowym. Są to osoby cierpiące na szereg tzw. chorób starczych (miażdżyca, nadciśnienie tętnicze, choroby Alzheimera i Parkinsona, choroby układu krążenia, cukrzyca i inne), które nieraz przykuwają ich do łózka lub dość mocno ograniczają normalne, dotychczasowe funkcjonowanie i poruszanie się. Sposób pielęgnacji seniora jest zawsze ściśle związany z jego stanem zdrowia i dopasowany do indywidualnych wymagań.
Celem pielęgnacji osoby starszej jej poprawa jej samopoczucia, utrzymanie jej w czystości, obserwowanie jej i kontrolowanie jej stanu psychofizycznego. Dzięki procesowi pielęgnacyjnemu jesteśmy w stanie nawiązać i/lub utrzymać kontakt psychoruchowy z osobą starszą. Pielęgnowanie seniora to, najkrócej mówiąc, cały zespół czynności polegających na towarzyszeniu, doradzaniu, postępowaniu wobec niego, co ma na celu pomóc seniorowi, zatroszczyć się o niego, wspierać i aktywizować jego aktywność fizyczną, ale i intelektualną.
Wszystkie te działania mają jeszcze bardziej ogólny cel- mają utrzymać optymalną jakość życia w zdrowiu lub w chorobie oraz utrzymać godność seniora jako człowieka.
Senior samodzielny lub częściowo samodzielny
O innym stopniu i charakterze pielęgnacji będziemy mówić w przypadku seniorów samodzielnych, a o innym w przypadku seniorów niesamodzielnych i całkiem przykutych do łóżka. Senior samodzielny powinien mieć swój własny kąt w mieszkaniu- najlepiej osobny pokój. Centralnym jego punktem stanowić musi łóżko tak ustawione, by osoba starsza bez problemu mogła się do niego kłaść i z niego wstawać.
Bardzo pożądaną kwestią jest, by łózko seniora wyposażone było w jak najlepszy materac- najlepiej dający się odpowiednio oprzeć, masujący, eliminujący bóle. Osoba, która jest sprawna lub tylko częściowo niesprawna powinna, w miarę własnych możliwości, jak najwięcej codziennych powinna wykonywać sama. Powinna być ona doglądana przez opiekuna jak najczęściej i w miarę możliwości powinno się jej pomagać, jeżeli sobie z czymś nie radzi. Opiekun powinien pilnować, by senior jak najwięcej jadł, by nie zostawiał posiłków i regularnie przyjmował wszystkie swoje lekarstwa.
Rolą opiekuna jest także baczne obserwowanie ewentualnych zmian w zachowaniu seniora, możliwych objawów chorobowych oraz pilnowanie tego jak senior dba na co dzień o swoją higienę. Senior powinien być jak najczęściej aktywizowany do działań wpływających korzystnie na jego ciało i umysł- spacery, hobby, czytanie, itp.
Senior niesamodzielny
Podobnie jak w przypadku seniora samodzielnego, senior nieporuszający się powinien mieć w domu własne pomieszczenie, pokój, którego centrum jest oczywiście łóżko. Taki senior będzie wymagał bardziej profesjonalnej opieki. Jeżeli osoba jest obłożnie chora, leżąca, opiekun musi co około 2 godziny starać się zmieniać jego pozycję na łóżku. To sposób na zachowanie minimalnej, biernej aktywności oraz bardzo istotne działanie w kwestii profilaktyki odleżyn. Idealnie byłoby, gdyby łóżko leżącego seniora było wyposażone w materac antyodleżynowy.
Osoba obłożnie chora wymaga codziennego mycia na łóżku, a także wykonywania wszelkich czynności higienicznych w tej pozycji. Podczas pielęgnacji należy ściśle stosować się do zaleceń lekarzy, pielęgniarek, fizjoterapeutów, psychologów. Obok łózka seniora powinny się znajdować wszelkie potrzebne dla niego przedmioty i powinny być one łatwo dostępne, co ułatwi znacząco codzienne funkcjonowanie. Obok łóżka powinien znaleźć się stolik przyłóżkowy, stały dostęp do płynów, pokarmów, do telefonu już innego sposobu na zawołanie opiekuna.
